Kolejno zajmiemy się socjopsychologiczną charakterystyką młodzieżowego gangu przestępczego i analizą czynników warunkujących inten­sywność czy zakres agresji/przemocy manifestowanych przez tego rodzju grupy. Końcowa część prezentowanego opracowania mówi o czynnikach i zjawiskach występujących w eskalacji agresji i przemocy, także wśród dzieci i młodzieży.Powszechne przekonanie, że chłopcy(mężczyźni sąbardziej agresywni niż dziewczęta (kobiety) znajduje potwierdzenie w systematycznych obserwa­cjach tylko […]

Agresja i przemoc wśród dzieci i młodzieży jako zjawisko społeczne przyj­muje różną postać i ma wielorakie uwarunkowania. Przedmiotem dalszej pre­zentacji będzie charakterystyka kilku form tego zjawiska, jak też analiza tych socjopsychologicznych konceptualizacji, które pozwalają wyjaśnić niektóre mechanizmy kreowania agresji i przemocy w życiu społecznym nastolatków. Rozpoczniemy od prezentacji danych pokazujących czy i w jakim zakresie […]

Po piąte, traktowanie agresji i przemocy jako zjawiska społecznego oznacza przyjęcie tezy, iż pewne warunki socjalizacyjne i spo­łeczno- kulturowe szczególnie sprzyjająpojawianiu się tych form zachowania się w życiu społecznym dzieci i młodzieży.’Przemoc w rodzinie i agresja wobec dzieci (por. I Pospiszyl, 1995), a także formowanie się wzajemnie zwalczających się młodzieżowych gangów przestępczych nie dają się […]

Kolejne aspekty relacji zachowanie się – kontekst społeczny, ważne dla objaśniania agresji/przemocy jako zjawiska społecznego, wiążą się z włas­nościami funkcjonowania grupy oraz szczególnymi warunkami socjalizacyj- nymi. Tak więc, po czwarte, struktura grupy oraz procesy zachodzące w grupie, zwłaszcza normy i wartości, wokół których następuje pozytywna integracja grupy, generują konflikty wewnątrz bądź międzygrupowe, deter­minujące agresywne zachowanie […]

Po drugie, można identyfikować takie przejawy agresji i przemocy, które -aczkolwiek są wykonywane przez konkretne osoby- pojawiają się tylko w ramach aktywności mniejszej czy większej grupy społecznej. Ilustrację tej tezy stanowią tak drastyczne zdarzenia jak gwałty zbiorowe, a także wandalizm kibiców sportowych czy agresywno- destrukcyjne zachowanie się rozwścieczonego tłumu(bywa, że sterowane z zewnątrz). Po trzecie, […]

Dla przybliżenia tego rodzaju podejścia można odnotować choćby następujące aspekty relacji między sytuacjami społecznymi i społecz­nymi standardami a zachowaniem się ludzi.Po pierwsze, zachowanie się interpersonalne ludzi, także agresja i przemoc interpersonalna dzieci i młodzieży, są zawsze realizowane w takim czy innym kontekście społecznym. Tak więc konstelacja czynników społeczno- kulturo­wych oraz związanych z funkcjonowaniem grupy wpływa […]

Te różne aspekty czy poziomy organizacji zjawisk nazywamy agresją i przemocą tj. agresja interpersonalna, agresja jako zjawisko społeczne, wojna, są charakterystyczne i objaśnione w odmiennych kategoriach poznawczych. Agresja/przemoc ujmowana jako zjawisko społeczne odnoszona jest nie tyle do osobistych skłonności konkretnych jednostek co do standartów, norm i procesów regulujących zachowanie grupy, a o wojnach mówi się, […]

Tak rozumianą agresję/przemoc interpersonalną przeciwstawia się czynnościom społecznym, tj. zachowaniu zorientowanemu na dobro innych, prowadzącemu do korzystnych dla innych osób następstw (por.Leary, 1968;Reykowski, 1979). Agresję i przemoc występujące w świecie ludzi można analizować nie tylko w kategoriach zachowania interpersonalnego i rozwoju indywidualnej motywa­cji sterującej tego rodzaju czynnościami. Pojęcia agresja czy przemoc (por. Hinde,1993) są używane […]

Wiąże się to nie tylko z brakami w zakresie zintemalizowania norm i wzorców zachowań społecznie akceptowanych, ale przede wszystkim subiektyw­nymi „walorami” agresji jako zachowania obronno-adaptacyjnego. Wraz zpodnoszeniemsamoocenyizwiększaniemsię samoakceptacji (skutkiem efektywnych oddziaływań psychologicznych) powinno zanikać poczucie zagrożenia ikonieczność zmagania się zproblemami przeżywania własnej osoby, a wraz z nimi agresywne formy zachowań adaptacyjno-obronnych. Niestety, pozostają jeszcze potęgujące […]

Przedstawiona w opracowaniu koncepcja funkcji zachowania agresywnego oraz wyodrębnione mechanizmy agresji umożliwiają:   precyzyjne wskazanie i opisanie konkretnej funkcji zachowania agre­sywnego oraz jego roli nie tylko wobec globalnie traktowanego obrazu własnej osoby, ale i poszczególnych jego składowych czy mechanizmów; zastosowanie, w oparciu o powyższe dane, oddziaływań terapeutycznych ukierunkowanych źródłowo na występujące pierwotne dysfunkcje i pro­blemy psychologiczne dziecka;terapia […]

Niskie osiągnięcia szkolne i niewyróżnianie się w żadnej dziedzinie życia szkolnego, sprzyjające kształtowaniu się zaniżonej samooceny oraz ne­gatywnym wartościom „Ja”;   podwyższony poziom lęku i napięcia oraz ich korelaty behawioralne;  nasilenie nieśmiałości, niepewności i zawstydzenia w sytuacjach spo­łecznych oraz izolowanie się i zamknięcie w sobie;       niska pozycja w grupie klasowej, odrzucenie i izolacja poprzez […]

W wypadku wystąpienia pierwszych oznak, symptomów zaburzonego zachowania istotną sprawą jest prewencja interwencyjna. Niezwykle is­totne jest zwrócenie uwagi i wyłonienie dzieci z tzw. grupy ryzyka, w której na podstawie występujących symptomów oraz doświadczenia i wiedzy psy­chologa można z dużym prawdopodobieństwem przewidywać możliwość wystąpienia zmagania się poprzez agresję w najbliższej przyszłości. Grupy ryzyka winny zostać objęte […]