Mechanizm wybuchu spię­trzonej agresji skierowanej „na zewnątrz” charakteryzuje typ zabójcy zrówno­ważonego, o silnych mechanizmach hamowania emocji, nie okazującego agresji w codziennych sytuacjach życiowych (np. Blackbum 1969; Faulk 1988).Problemom samokontroli, niezależnie od ich formy, towarzyszy poczucie niskich możliwości efektywnego wpływania i kontrolowania otoczenia. Ner­wicowe skrzywienie układu samokontroli polega najczęściej, zdaniem Kę­pińskiego (1974), nie tylko na stworzeniu fałszywego, niezgodnego z rze- czywistościąobrazu własnej osoby, alei otoczenia. Spostrzeganie otaczającej rzeczywistości, jako wrogiej i zagrażającej, przed którą trzeba się bronić – tzw. czarno-biała wizja świata, w którym „Ja”, okresowo „my”, zostaje przeciwstawione otoczeniu („oni”). Stale powiązane z takim obrazem świata napięcie i lęk, prowadzą do ukształtowania się sztywnego, neurotycznego nastawienia „nad” albo „od”, odgrywającego rolę adaptacyjno-obronną, nie mniej na dłuższą metę nieprzystosowawczego i frustrującego.